Brakiterapi

Yakın mesafeden tedavi olarak ifade edilen ve Yunanca kökenli olan brakiterapi; dışardan uyguladığımız radyoterapi ile veremediğimiz yüksek radyasyon dozlarını vermemizi dolayısıyla da tümörü kontrol etme şansımızı artıran bir tedavi şekildir.

Tümörü kontrol etmek için belli bir doz vermek gerekir. Ancak bu dozun hepsini dışardan ışını gönderen tedavi cihazları ile verirsek bazı tümörlerde çok ciddi yan etkiler oluşabilir. Bu sebeple radyoaktif kaynaklar bazı silindir, iğne vb. aparatlarla tümörün hemen yakınına veya içine yerleştirilerek uygun radyasyon dozu verilebilir. Braki ile uygulanan bu radyasyon belli bir mesafeye ulaşır, belli bir noktadan sonra çok hızlı doz düşüşü vardır.

Brakiterapiyi değişik kanser türlerinde uygulayabilmekteyiz. Rahim kanserlerinde ameliyat sonrası tek başına veya dışardan (external) tedaviye ek olarak vajen güdüğüne uygulanır. İlerlemiş rahim ağzı kanseri vakalarında ameliyat ihtiyacı olmadan çeşitli aplikatörler ile tümörün yakınlarına ya da içerisine uygulanır.

Özellikle yemek borusu (ozefagus) kanserleri veya bronş (akciğer borusu) kanserlerinde boşluğun (lümenin) içine; prostatta, göz tümörlerinde plaklarla; nükseden baş-boyun kanserleri, bazı yumuşak doku kanserlerinde ya da erken evre meme kanserlerinde ameliyat sırasında iğnelerle direkt tümörün içine uygulamak mümkündür.

Ameliyathanede doku içerisine yerleştirilen iğne veya aplikatörlerle yapılan brakiterapi haricinde ağrı, acı çok fazla oluşmaz. Hastanın ağrı eşiği düşükse, tercihe göre hafif anestezi uygulanabilir. 1 ile 5 seans arasında uygulanan Brakiterapi seanslarında daha önce uygulanan tedaviler oldukça önemlidir. Bu tedavi geçmişi, seans süresini belirler.

Brakiterapi Yan Etkileri Nelerdir?

Yan etkiler ise uygulandığı yere göre değişir. Brakiterapiyi en çok kadın kanserlerinde uyguluyoruz. Kadın kanserlerinde uygulandığında oluşabilecek yan etkiler:

• İdrar yollarında tahriş ve enfeksiyona bağlı sık idrara çıkma aynı zamanda idrar yaparken yanma, nadiren kanama,
• Basur rahatsızlığı olan kişilerde dışkılama esnasında kanama, ağrı ya da zorlanma,
• Vajinada darlık ve kuruluk,
• Nadiren tedaviye bağlı ikinci kanser olasılığı (en erken, tedaviden 10-15 yıl sonra ortaya çıkar).

Uygulamanın ardından kişi radyasyon taşımaz. Bu nedenle de fiziki temaslar için herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. İdrar yollarında şikâyeti olduğunda bol su içme, antibiyotik ya da üriner antiseptikler tavsiye edilebilir. Cinsel yaşamına tedaviden 4-6 hafta sonrasında dönebilir hatta vajinal darlık oluşmaması için cinsel ilişki tavsiye edilir. Brakiterapi ardından herhangi bir olumsuzluk görüldüğü takdirde, doktor ile iletişime geçilmesi gerekmektedir.